دەستپێشخەرییەکی ئەوروپی بۆ کۆکردنەوەی یەک ملیۆن واژۆ بۆ هەڵوەشاندنەوەی فرۆشتنی جگەرەکێشانی ئەلیکترۆنی و تووتن و نیکۆتینتا ساڵی ٢٠ ٣٠ 

دەستپێشخەرییەکی ئەوروپی بۆ کۆکردنەوەی یەک ملیۆن واژۆ بۆ هەڵوەشاندنەوەی فرۆشتنی جگەرەکێشانی ئەلیکترۆنی و تووتن و نیکۆتینتا ساڵی ٢٠ ٣٠ 

بەشێک لە ڕێکخراوەکان لە ١٥ وڵاتی ئەوروپی دەستیان بە دەستپێشخەری کردووە بۆ کۆتایی هێنان بە فرۆشتنی تووتن و نیکۆتین وگەیشتن بە نەوەیەکی بێ دوکەڵ تا ساڵی ٢٠ ٣٠ ، بە کۆکردنەوەی یەک ملیۆن واژۆ و هاندانی گەیشتن بەو ئامانجە.

ڕۆژنامەی "الدیباتی" ئیسپانی ئاماژەی بەوە کردووە، کە ئێستا سیاسەتی دژە جگەرەکێشان لە ئەوروپا جێبەجێ دەکرێت، لە کەمکردنەوەیناوچەکانی جگەرەکێشانەوە تا گرانکردنی نرخەکان و ئامانج لێی کۆتاییهێنانە بەم خووە خراپە، بەگوێرەی ڕاپرسییەک کە لەلایەندەسەڵاتدارانی تەندروستی ئەوروپاوە ئەنجامدراوە، بۆ نموونە لە ئیسپانیایە، بۆ نموونە ڕۆژانە 16.4%ی ژنان و 23.3%ی پیاوان جگەرەدەکێشن.

دەستپێشخەری هاووڵاتی ئەوروپی (ECI) لە چوارچێوەی کۆمەڵەی نافومادۆرز لەدایک بووە، بەڵام لە وڵاتی ئێمەدا لەلایەن لایەنەکانیدیکەی وەک کۆمەڵەی ئیسپانی دژی شێرپەنجە یان لیژنەی نیشتمانی بۆ خۆپاراستن لە تووتن پشتگیری دەکرێت.  لەگەڵ JITs، ئەوەهاوڵاتیانی یەکێتی ئەوروپان کە داوا لە کۆمیسیۆنی ئەوروپا دەکەن کە پێشنیاری ڕێکاری یاسایی یان داواکاری جدی و کۆنکرێتی بکات لەبوارێکدا کە وڵاتانی ئەندام دەسەڵاتیان هەیە لەسەر ئاستی ئەوروپا.

سەبارەت بەم دەستپێشخەرییە، پێویستە پشتگیری لە یەک ملیۆن واژۆ بکرێت کە لە لانیکەم ٧ وڵاتی جیاوازی یەکێتی ئەوروپا کۆکراونەتەوە،هەروەها ١٥ وڵات هەیە کە پشتگیری خۆیان بۆ جێبەجێکردنی دەربڕیوە، لەوانە بەلجیکا، بولگاریا، قوبرس، سلۆڤینیا، ئیسپانیا ، فەرەنسا،ئێرلەندا، ئیتاڵیا، لیتوانیا، ماڵتا، هۆڵەندا، پۆڵەندا، پورتوگال، ڕۆمانیا و سوید.

تا ١٦ی ژانویەی ٢٠ ٢٤ واژۆ لە هەموویان کۆدەکەنەوە و کاتێک ئەمە لەلایەن کۆمیسیۆنی ئەوروپاوە پشتڕاستکرایەوە، پێشنیازەکە دەخرێتەبەردەم پلینۆمی پەرلەمانی ئەوروپا، کە دوای شەش مانگ بڕیارێک پەسەند دەکات، بۆیە ئەو... لانیکەم تا ساڵی ٢٠ ٢٥ ناچێتە بواریجێبەجێکردنەوە.

ڕێکخراوەکان داوا دەکەن قۆناغ بە قۆناغ فرۆشتنی تووتن و بەرهەمە نیکۆتینییەکان لاببرێت، سەرەتا لە هاوڵاتیانی لەدایکبووی دوای 1ی1ی 2010 دەستپێبکات، بەمەش ئەو ڕێگایە پەیڕەو دەکەن کە نیوزلەندا دەستیپێکردووە، کە بەهۆیەوە گەنجانی لەدایکبووی دوای 2009 ناتوانن تووتن بکڕن، بۆ ئەوەی بتوانن بەدەستیبهێنن وڵاتێکی بێ دوکەڵی لەم حاڵەتەی ساڵی ٢٠ ٢٥دا.

ئا بنار سەلیم بابکر