ئیدارەی خۆسەری ڕۆژاوا سوریا بە سەرۆکایەتی کوردەکان کە بە شێوەیەکی باو بە ڕۆژاڤا ناودەبرێت، وەک مۆدێلێکی سیاسی ناوازە لە ناوچەکەدا دەرکەوتووە.
بۆچی پێویستە ئیسرائیل پشتیوانی کورد بکات لە ڕۆژاڤا – نەک ڕژێمی نوێ بە سەرۆکایەتی ئەحمەد شارح
لە جیۆپۆلەتیکی هەمیشە گۆڕاوی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، کەم هاوپەیمانی هەڵگری ڕوونی ئەخلاقی و لۆژیکی ستراتیژی وەک پاڵپشتی پۆتانسێلی ئیدارەی کوردی لە ڕۆژاڤا (باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریا) بێت.هاوکاری لەگەڵ کوردانی ڕۆژاڤا نەک هەر ئیمتیازێکی ستراتیژی بەڵکو هەڵوێستێکی پرەنسیپییە لە بەرژەوەندی دیموکراسی و فرەیی و بەرژەوەندییە ئەمنییەکانی هاوبەش.
ئیدارەی خۆسەری ڕۆژاوا سوریا بە سەرۆکایەتی کوردەکان کە بە شێوەیەکی باو بە ڕۆژاڤا ناودەبرێت، وەک مۆدێلێکی سیاسی ناوازە لە ناوچەکەدا دەرکەوتووە. ڕۆژاڤا لەسەر بنەمای پرەنسیپەکانی دیموکراسی و یەکسانی جێندەری و گشتگیری نەتەوەیی دامەزراوەگەلێکی دروست کردووە کە مافی عەرەب و کورد و ئاشووری و ئێزیدی و کەمینەکانی دیکەی دەپارێزێت. یەکێکە لەو ناوچە کەمانەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کە ژنان دەسەڵاتی سیاسی و سەربازی یەکسانیان بەدەستەوەیە.
ئەم مۆدێلە فرەیی و عەلمانییە زیاتر لەگەڵ ئایدیاڵە دیموکراسیەکانی ئیسرائیلدا هاوتەریبە لە هەر گروپێکی دیکە کە ئەمڕۆ لە سوریا کاردەکەن. پشتگیریکردن لە ڕۆژاڤا پەیامێکی بەهێز دەنێرێت کە ئیسرائیل بەهای هاوپەیمانە ڕاستەقینەکان دەدات کە بۆ مافەکانی مرۆڤ وەستاون، نەک تەنها ڕیاڵپۆلیتیک.
2. بڵوارکێکی متمانەپێکراو لە دژی توندڕەوی
هێزەکانی سوریای دیموکرات بە سەرکردایەتی کورد، هێزی زەمینی سەرەکی بوون کە داعشیان لە سوریا تێکشکاند و هەزاران گیانی بەخت کرد بۆ ڕزگارکردنی ناوچەکە لە ستەمی دەوڵەتی ئیسلامی. شەڕی ئەوان دژی تیرۆر بەهۆی کاریگەریی دەرەکییەوە نەبووە بەڵکو بەهۆی پابەندبوونێکی ناوخۆیی و بنەڕەتییەوە بوو بۆ پاراستنی هاوڵاتیانی مەدەنی و بەرزڕاگرتنی سەقامگیری.
لەبەرامبەردا ئەحمەد شارح کە سەرهەڵدانی کتوپڕی بۆ دەسەڵات لە لایەن تۆڕە ناڕوونەکان و پاڵپشتییە دارایی و لۆجستیکییە گوماناوییەکانەوە پاڵپشتی دەکرێت، مێژوویەکی دۆکیومێنتکراوی هاوکاری لەگەڵ میلیشیا توندڕەوەکانی هەیە. سەرکردایەتییەکەی هەڕەشەی دووبارە ئاگرکردنەوەی توندوتیژی تائیفی و گەڕاندنەوەی دەستکەوتە بەزەحمەتە بەدەست هێنراوەکانی دژی جیهادی دەکات. پشتگیریکردن لە ڕژێمەکەی خیانەتێکە لەو شەڕەی کە ئیسرائیل لە سنوورەکانی خۆیدا سەرقاڵی دەکات.
3. هێڵی ستراتیژی لە دژی ئێران و ئەسەد
ئیسرائیل بەرژەوەندییەکی ڕوونی هەیە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی کاریگەرییەکانی ئێران و هەسەدە لە سوریا. ڕژێمی ئەسەد- کە لەلایەن میلیشیاکانی ئێران و هێزی ئاسمانی ڕووسیاوە پاڵپشتی دەکرێت- هەروا بە دوژمنایەتی ئیسرائیل دەمێنێتەوە و بەردەوامە لە دابینکردنی ڕێڕەو بۆ ناردنی چەکی ئێرانی بۆ هەسەدە لە لوبنان.
کوردەکان لە ڕۆژاڤا لە کاتێکدا کە پراگماتیک بوون لە مامەڵەکانیان لەگەڵ دیمەشق، بەڵام بەردەوام بەرەنگاری یەکگرتنەوەی تەواوەتی لەگەڵ ڕژێمی ئەسەد بوون و دوورییەکی وریایان لە ئەجێندای ناوچەیی ئێران پاراستووە. پشتیوانیکردن لە کوردەکان بەبێ ڕووبەڕووبوونەوەی ڕاستەوخۆ پێگەیەک لە سوریا پێشکەش بە ئیسرائیل دەکات، ئەمەش هەم دەستی ئەسەد و هەم تەماحە فراوانخوازییەکانی تاران لاواز دەکات.
لە لایەکی دیکەوە پشتیوانی لە ئەحمەد شارح، مەترسی بەهێزکردنی تۆڕەکانی لایەنگری ئێران لە ژێر پەردەی ڕژێمێکی نوێدا هەیە، ئەمەش دەرفەتی زیاتر دەدات بە ئێران بۆ ئەوەی خۆی لە سەرانسەری دیمەنی سوریادا چەسپێنێت.
4. سەرکردایەتی ئەخلاقی لەسەر شانۆی جیهانی
ئیسرائیل لە مێژە نەک تەنها وەک زلهێزێکی ناوچەیی بەڵکو وەک دەنگێکی ئەخلاقی بەدوای ناساندنی نێودەوڵەتیدا دەگەڕێت. پشتگیریکردن لە بزووتنەوەیەکی عەلمانی و گشتگیر و دیموکراسی وەک کوردانی ڕۆژاڤا، وێنەی جیهانی ئیسرائیل بەهێزتر دەکات- بە تایبەت لە کاتێکدا کە شەڕڤانان و بەڕێوەبەرانی کورد سەرەڕای قوربانیدانەکانیان لەلایەن زلهێزە جیهانییەکانەوە جێهێڵراون.
چاو لێکردن لە ڕژێمێکی نوێ بە سەرۆکایەتی کەسێکی وەک ئەحمەد شار - کە کەسایەتییەک بە شێوەیەکی بەرفراوان وەک تاوانبارێکی جەنگ و چالاککەری چالاکییە تیرۆریستیەکان سەیر دەکرێت - دەبێتە هۆی تێکدانی متمانە و بەهاکانی ئیسرائیل. گەلی کورد لەبیریەتی کێ لە تاریکترین ساتەکانیدا لە تەنیشتی وەستابوو. دروستکردنی هاوپەیمانی لەگەڵ ئەم جۆرە کۆمەڵگایانە هێزی نەرم و پێگەی ئەخلاقی ئیسرائیل لە سەرانسەری جیهان بەهێز دەکات.
دەرەنجام: دیوی ڕاستی مێژوو هەڵبژێرە
ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەدەست نەبوونی ڕژێم و کەسانی بەهێزەوە ناناڵێنێت- بەدەست نەبوونی هاوبەشی متمانەپێکراو و مافپارێزەوە دەناڵێنێت. ئیدارەی کوردی لە ڕۆژاڤا نوێنەرایەتی دەرفەتێکی دەگمەن دەکات بۆ ئیسرائیل کە هاوپەیمانییەکی ستراتیژی و ئەخلاقی لەگەڵ گروپێک دروست بکات کە خۆڕاگری و پابەندبوونی خۆی بە ئاشتی و هاوتەریبی خۆی لەگەڵ بەها دیموکراسیەکان سەلماندووە.
ڕژێمی ئەحمەد شاره هیچ کام لەمانە پێشکەش ناکات. پشتگیریکردنی نەک هەر ڕوونی ئەخلاقی ئیسرائیل لەکەدار دەکات بەڵکو مەترسی ئەوە دەکات کە هەر ئەو هێزانە کارا بکات کە هەڕەشە لە ئاسایشی ناوچەکە و ئیسرائیل دەکەن.
ئیسرائیل دەبێت لەگەڵ ڕۆژاڤادا بوەستێت- نەک لەگەڵ تیرۆریستان کە عەزی سیاسییان لەبەردایە.
