جیهانێکی دابڕاو ، پڕ له ناکۆکی نێوان ڕووسیا و چین و ڕۆژئاوا

شەڕی ئۆکرانیا جیهانی دابه‌شکردووه‌ بۆ چه‌ند به‌ره‌یه‌کی جیاواز. به‌ره‌ی به‌رگری له ئوکرانیا و ڕۆژئاوا،  ئه‌و به‌ره‌یه‌ ئه‌مه‌ریکا سه‌رۆکایه‌تی ده‌کات، به‌ڵام له دوای بایدن و دێموکراته‌کان له ئه‌مه‌ریکا ئه‌وه‌ ده‌شێ گۆڕانکاری تێبکه‌وێ. چوونکه کۆماریه‌کان هه‌ڵوێستی جیاوازیان هه‌یه‌.  هه‌روه‌ها به‌ره‌ی  چین و ڕووسیا، ئه‌و به‌ره‌یه‌ ڕۆژ له دوای ڕۆژ دیکتاتۆره‌کانی جیهان وه‌ک ماگنێت بۆ لای خۆی ڕا ده‌کێشی. کورد له‌و به‌ره‌یه‌ زه‌ره‌دمه‌ندی سه‌ره‌کی ده‌بێ. 

• لەم ڕاپۆرتەدا، لێکۆڵینەوە لەوە دەکە‌م کە چۆن هەڵوێستی جیهانی بەرامبەر بە زلهێزە نێودەوڵەتییەکان – چین، ڕووسیا و ئەمریکا – لە دوای شەڕی ئۆکرانیا و بەرزبوونەوەی جەختکردنەوە و تەحەددیاتی ئەم دواییەی بەرامبەر دیموکراسی ئەمریکا، دەگۆڕێت.

   

   

• ئێمە ئەوە دەکەین بە هاوئاهەنگکردن و تێکەڵکردنی داتاکانی ٣٠ پڕۆژەی ڕاپرسی جیهانی کە بەکۆمەڵ ١٣٧ وڵات دەگرێتەوە کە نوێنەرایەتی ٩٧%ی دانیشتوانی جیهان دەکەن. ئەمەش ٧٥ وڵات دەگرێتەوە کە لە دوای داگیرکردنی ئۆکرانیا لەلایەن ڕووسیاوە ڕاپرسییان لەسەر کراوە، ئەمەش تێڕوانینێکی نوێمان پێدەبەخشێت سەبارەت بە بۆچوونەکانی ئێستای ٨٣%ی هەموو خەڵک لە سەرانسەری جیهان.

   

   

• لە ئەنجامدا، شیکارییەکانمان نەک تەنها دیموکراسییە داهات بەرزەکان بەڵکو ڕووماڵێکی گشتگیر لە ئابوورییە تازەپێگەیشتوەکان و باشووری جیهانیش دەگرێتەوە – کە جیاوازییەکی بەرچاو لە نێوان ئەو دووانەدا ئاشکرا دەکات.

   

   

• لە لایەک دیموکراسیەکانی ڕۆژئاوا لە هەموو کاتێک پتەوتر لە پشت ئەمریکاوە وەستاون. نەک هەر ئەوە، بەڵکو شەڕی ئۆکرانیا کۆمەڵگا دیموکراسیەکانی لە سەرانسەری جیهاندا هانداوە – چونکە گەلانی دیموکراسییە داهات بەرزەکان لە ئەمریکای باشوور، ئاسیا-ئاسیای هێمن و ئەوروپای ڕۆژهەڵاتیش هەنگاویان ناوە بۆ هەڵوێستێکی لایەنگری ئەمریکا.

   

   

• بەڵام لە سەرانسەری وڵاتێکی بەرفراوان کە لە کیشوەری ئۆراسیا تا باکوور و ڕۆژئاوای ئەفریقا درێژدەبنەوە، پێچەوانەکەی دەبینینەوە – کۆمەڵگاکان کە لە ماوەی دەیەی ڕابردوودا لە چین و ڕووسیا نزیکتر بوون. لە ئەنجامدا چین و ڕووسیا ئێستا بە تەسکییەوە لە پێش ئەمریکاوەن لە ناو جەماوەرییەکانیاندا لە نێو وڵاتانی تازەپێگەیشتودا.

   

   

• لە کاتێکدا شەڕی ئۆکرانیا ئەم دابەشبوونەی زیاتر کردووە، بەڵام دە ساڵە لە دروستبووندایە. لە ئەنجامدا جیهان لە نێوان دوو پۆلی دژبەیەکدا دڕاوە: هاوپەیمانییەکی دەریایی دیموکراسیەکان، بە سەرۆکایەتی ئەمریکا؛ و بلۆکێکی ئۆراسیای لە دەوڵەتە نالیبراڵ یان خۆسەپێنەکان، کە سەنتەری ڕووسیا و چینە.

   

   

• ئێمە پێشنیار دەکەین کە ئەم دابەشبوونە نوێیە ناتوانرێت لە بەرژەوەندییە ئابوورییە سادەکان یان ئاسانکاری جیۆپۆلەتیکیدا کورت بکرێتەوە. بەڵکو پەیڕەوی لە دابەشبوونێکی ڕوونی سیاسی و ئایدیۆلۆژی دەکات. لە سەرانسەری جیهاندا، بەهێزترین پێشبینیکەرانی چۆنیەتی هاوتەریبی کۆمەڵگاکان بە ڕێککەوت لەگەڵ چین یان ئەمریکا بەها و دامەزراوە بنەڕەتییەکانیانن – لەوانەش باوەڕبوون بە ئازادی ڕادەربڕین، هەڵبژاردنی کەسی و تا چەند دامەزراوە دیموکراسیەکان پراکتیزە دەکرێن و هەستیان پێدەکرێت کە ڕەوان.